[ Home ] [ Socrates - Comenius ] [ Comenius 1 ] [ Comenius 2 ] [ Γλωσσικά Προγ/τα ] [ Nέα - Ειδήσεις ] [ Links & Favorites ] [ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ] [ ΕΓΓΡΑΦΑ-Downloads ] [ Γ/σιο ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ ] [ ARION ] [ Δίκτυο "ΕΥΡΥΔΙΚΗ" ]

ERASMUS: Τριτοβάθμια εκπαίδευση

 GRUNDTVIG: Εκπαίδευση ενηλίκων και άλλες εκπαιδευτικές δίοδοι

           ενηλίκων

 LINGUA: Διδασκαλία και εκμάθηση γλωσσών

 MINERVA: Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση / Οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας στον τομέα της εκπαίδευσης

 Παρατήρηση και καινοτομία

 Κοινές Ενέργειες: Σύνδεση του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ με άλλα κοινοτικά 

                               προγράμματα

 Συνοδευτικά Μέτρα

 ΜΕΡΟΣ I

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

1.  ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

1.1 Γενικό πλαίσιο

Το ΣΩΚΡΑΤΗΣ είναι το πρόγραμμα δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στον τομέα της εκπαίδευσης. Η δεύτερη φάση του προγράμματος καλύπτει το χρονικό διάστημα μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2000 και 31ης Δεκεμβρίου 2006. Αξιοποιεί τις εμπειρίες της πρώτης φάσης (1995-1999) μέσω της περαιτέρω προώθησης των επιτυχημένων πτυχών του προγράμματος, μέσω της βελτίωσης και της συγχώνευσης ορισμένων προηγούμενων ενεργειών και μέσω της εισαγωγής μιας σειράς καινοτομιών.

Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ θεμελιώνεται στα άρθρα 149 και 150 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο άρθρο 149 προβλέπεται ότι η Κοινότητα «συμβάλλει στην ανάπτυξη παιδείας υψηλού επιπέδου» μέσω μιας σειράς ενεργειών, οι οποίες υλοποιούνται σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Στη συνθήκη εκφράζεται, επίσης, η προσήλωση στην προαγωγή της δια βίου εκπαίδευσης όλων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1.2 Στόχοι

Οι ειδικοί στόχοι του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ, όπως διατυπώνονται στην απόφαση με την οποία θεσπίζεται το πρόγραμμα[1], είναι οι ακόλουθοι:

-     ενθάρρυνσης ανταλλαγών μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων

       -    προώθησης της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

       -    ενθάρρυνσης βελτιώσεων στο σύστημα αναγνώρισης ακαδημαϊκών τίτλων και     περιόδων σπουδών

       -    ανάπτυξης της ανταλλαγής πληροφοριών και συμβολής στην άρση των εμποδίων στον εν λόγω τομέα

Προκειμένου να επιτευχθούν οι ανωτέρω στόχοι, το πρόγραμμα επιδιώκει, επίσης, την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και ίσες ευκαιρίες για άτομα με ειδικές ανάγκες και συμβάλλει ενεργά στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα θέματα αυτά περιλαμβάνονται στο παράρτημα 3.

 1.3 Δραστηριότητες

 Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ υποστηρίζει τις ακόλουθες κατηγορίες δραστηριοτήτων:

 ·       διακρατική κινητικότητα ατόμων στον τομέα της εκπαίδευσης στην Ευρώπη

·       σχέδια βασισμένα σε διακρατικές συμπράξεις, με στόχο την ανάπτυξη της καινοτομίας και την ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης

·       προώθηση της γλωσσομάθειας και της κατανόησης διαφορετικών πολιτισμών

·       χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στον τομέα της εκπαίδευσης

·       δίκτυα διακρατικής συνεργασίας για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής εμπειριών και ορθών πρακτικών

·       παρατήρηση και συγκριτική ανάλυση εκπαιδευτικών συστημάτων και πολιτικών

·       δραστηριότητες που αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη διάδοση ορθών πρακτικών και καινοτομιών.

 Οι ανωτέρω δραστηριότητες υποστηρίζονται με διάφορους τρόπους στο πλαίσιο των διαφόρων ενεργειών του προγράμματος (βλ. 2 κατωτέρω).

 2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

 Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ περιλαμβάνει μια σειρά «ενεργειών» στον τομέα της εκπαίδευσης:

 ·         Η ενέργεια COMENIUS αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας της σχολικής εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής της διάστασης, μέσω της ενθάρρυνσης της διακρατικής συνεργασίας μεταξύ σχολικών ιδρυμάτων και της συμβολής στη βελτίωση της επαγγελματικής εξέλιξης ατόμων που απασχολούνται άμεσα στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης, καθώς και στην προαγωγή της γλωσσομάθειας και της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης.

 ·         Η ενέργεια ERASMUS αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής της διάστασης, μέσω της ενθάρρυνσης της διακρατικής συνεργασίας των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων, της προώθησης της κινητικότητας σπουδαστών και διδακτικού προσωπικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της ενίσχυσης της διαφάνειας και της βελτίωσης της ακαδημαϊκής αναγνώρισης σπουδών και ακαδημαϊκών τίτλων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

 ·         Η ενέργεια GRUNDTVIG αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας, στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης, της διαθεσιμότητας και της εύκολης πρόσβασης στη δια βίου εκπαίδευση μέσω της εκπαίδευσης ενηλίκων υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια, στη βελτίωση των εκπαιδευτικών ευκαιριών για άτομα τα οποία εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς να έχουν αποκτήσει τα βασικά τυπικά προσόντα και στην ενθάρρυνση της καινοτομίας μέσω εναλλακτικών εκπαιδευτικών διόδων. Πέραν της εκπαίδευσης στο πλαίσιο του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος, η ενέργεια GRUNDTVIG περιλαμβάνει και την εκπαίδευση που πραγματοποιείται σε ανεπίσημη ή αυτόνομη βάση.

 ·         Η ενέργεια LINGUA, για τη διδασκαλία και εκμάθηση γλωσσών, υποστηρίζει τις λοιπές ενέργειες του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ με μέτρα που αποσκοπούν στην ενθάρρυνση και υποστήριξη της γλωσσικής ποικιλομορφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη συμβολή στη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και εκμάθησης γλωσσών και στην προαγωγή της δια βίου πρόσβασης σε ευκαιρίες εκμάθησης γλωσσών σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου.

 ·         Η ενέργεια MINERVA προωθεί την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην εκπαίδευση. Για το σκοπό αυτό προωθείται η βαθύτερη κατανόηση των συνεπειών της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην εκπαίδευση από τους διδάσκοντες, τους διδασκόμενους, τους αρμόδιους λήψης αποφάσεων και το ευρύ κοινό, επιδιώκεται να διασφαλισθεί η δέουσα συνεκτίμηση των παιδαγωγικών προβληματισμών κατά την ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας και εκπαιδευτικών προϊόντων και υπηρεσιών βασισμένων στα πολυμέσα και προάγεται η αύξηση της πρόσβασης σε βελτιωμένες μεθόδους διδασκαλίας και εκπαιδευτικούς πόρους στον εν λόγω τομέα.

 ·         Η παρατήρηση και καινοτομία στα εκπαιδευτικά συστήματα και τις εκπαιδευτικές πολιτικές συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας και στην ενίσχυση της διαφάνειας των εκπαιδευτικών συστημάτων, καθώς και στην περαιτέρω προώθηση της διαδικασίας εκπαιδευτικών καινοτομιών στην Ευρώπη μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών, του εντοπισμού ορθών πρακτικών, της συγκριτικής ανάλυσης εκπαιδευτικών συστημάτων και πολιτικών, καθώς και της μελέτης και ανάλυσης θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική. Η εν λόγω ενέργεια προβλέπει οικονομική ενίσχυση των δικτύων ΕΥΡΥΔΙΚΗ και NARIC, καθώς και των επισκέψεων μελέτης ΑΡΙΩΝ.

 ·         Οι Κοινές Ενέργειες συνδέουν το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ με άλλα κοινοτικά προγράμματα, όπως το πρόγραμμα LEONARDO DA VINCI για την επαγγελματική κατάρτιση και το πρόγραμμα ΝΕΟΛΑΙΑ.

 ·         Τα Συνοδευτικά Μέτρα υποστηρίζουν μια σειρά πρωτοβουλιών οι οποίες συμβάλλουν στην επίτευξη των γενικών στόχων του προγράμματος, μέσω δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης και πληροφόρησης, δραστηριοτήτων διάδοσης και κατάρτισης, καθώς και δραστηριοτήτων τις οποίες αναλαμβάνουν ενώσεις ή μη κυβερνητικοί οργανισμοί.

3. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

 3.1 Συμμετέχουσες χώρες

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ έχουν κατ’ αρχήν:

·         Tα δεκαπέντε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο.

·         Οι χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ[2]: Ισλανδία, Λίχτενσταϊν, Νορβηγία

·         Οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες:

       οι συνδεδεμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης: Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία

      η Κύπρος, η Μάλτα και η Τουρκία.

Η συμμετοχή των χωρών που περιλαμβάνονται στον ανωτέρω κατάλογο και δεν είναι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται από την περάτωση των τυπικών νομικών διαδικασιών. Οι εν λόγω διαδικασίες αναμένεται να περατωθούν εγκαίρως, προκειμένου να ισχύσει η συμμετοχή όλων των ανωτέρω χωρών ήδη από το έτος 2000, με εξαίρεση την Τουρκία για την οποία το 2000 είναι προπαρασκευαστικό έτος και της οποίας η συμμετοχή αναμένεται να αρχίσει σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Συνιστάται στους υποψηφίους, πριν την υποβολή υποψηφιότητας για χρηματοδότηση, να επικοινωνούν με την Εθνική Μονάδα Συντονισμού ούτως ώστε να επιβεβαιώνουν την επιλεξιμότητα των χωρών ή να ανατρέχουν για το σκοπό αυτό στον ιστοχώρο του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ στο Διαδίκτυο, η ηλεκτρονική διεύθυνση του οποίου παρατίθεται στο τμήμα 9 του Μέρους Ι του Οδηγού του υποψηφίου.

Επισημαίνεται ότι η συμμετοχή ιδρυμάτων και ατόμων από τις ανωτέρω τρίτες χώρες εξαρτάται από τις προϋποθέσεις οι οποίες παρατίθενται στο τμήμα 6.1 («Κριτήρια επιλεξιμότητας») κατωτέρω.

 Στο πλαίσιο ορισμένων ενεργειών του προγράμματος, μπορεί να διατεθεί περιορισμένη οικονομική ενίσχυση κατά περίπτωση, προκειμένου να καταστεί δυνατή και η συμμετοχή σε συγκεκριμένες δραστηριότητες ατόμων ή ιδρυμάτων από άλλες χώρες, πέραν όσων αναφέρονται ανωτέρω. Οι απαραίτητες πληροφορίες θα περιλαμβάνονται στην ετήσια και / ή στις ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων και στα έντυπα υποβολής υποψηφιότητας.

 3.2 Άτομα και ιδρύματα με δικαίωμα συμμετοχής

Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ αφορά όλες τις εκπαιδευτικές κατηγορίες και βαθμίδες. Απευθύνεται ιδιαίτερα σε:

·         Μαθητές, σπουδαστές ή άλλους εκπαιδευόμενους

·         Εργαζόμενους που απασχολούνται άμεσα στην εκπαίδευση

·         Όλες τις κατηγορίες εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που ορίζονται από κάθε συμμετέχουσα χώρα

·         Άτομα και οργανισμούς αρμόδιους για τα εκπαιδευτικά συστήματα και τις εκπαιδευτικές πολιτικές σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Επίσης, είναι δυνατόν να συμμετάσχουν σε ορισμένες ενέργειες στο πλαίσιο του προγράμματος και άλλοι δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς, ιδίως:

·         Τοπικοί και περιφερειακοί φορείς και οργανισμοί

·         Ενώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητικών συλλόγων, των συλλόγων μαθητών και διδασκόντων, και των συλλόγων γονέων

·         κοινωνικοί εταίροι

·         ερευνητικά κέντρα εξειδικευμένα σε αναλύσεις στον εκπαιδευτικό τομέα

·         εταιρίες και κοινοπραξίες, επαγγελματικές οργανώσεις, εργατοϋπαλληλικές οργανώσεις καθώς και εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια.

 4.  ΦΟΡΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

 4.1 Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Επιτροπή ΣΩΚΡΑΤΗΣ

 Η συνολική ευθύνη της υλοποίησης του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ ανήκει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικουρούμενη από την Επιτροπή ΣΩΚΡΑΤΗΣ, η οποία συγκροτείται από εκπροσώπους των κρατών μελών.

 Η επιχειρησιακή διαχείριση του προγράμματος διεξάγεται από την Επιτροπή σε στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές, επικουρούμενη από τις Εθνικές Μονάδες Συντονισμού (βλ. τμήμα 4.3 κατωτέρω) και ένα Γραφείο Τεχνικής Υποστήριξης σε κοινοτικό επίπεδο (βλ. τμήμα 9 κατωτέρω).

 4.2 Συγκεντρωτικές και αποκεντρωμένες ενέργειες

Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες ενεργειών:

·         Κατά την υλοποίηση «συγκεντρωτικών ενεργειών», υπεύθυνη για τις διαδικασίες επιλογής σχεδίων και σύναψης συμβάσεων είναι η Επιτροπή. Κατά κανόνα, σε κάθε σχέδιο ένα από τα ιδρύματα εταίρους αναλαμβάνει συντονιστικό ρόλο και έχει την ευθύνη του σχεδίου έναντι της Επιτροπής.

 ·         Κατά την υλοποίηση «αποκεντρωμένων ενεργειών», υπεύθυνες για τις διαδικασίες επιλογής σχεδίων και σύναψης συμβάσεων είναι οι εθνικές αρχές των χωρών που συμμετέχουν επικουρούμενες από Εθνικές Μονάδες Συντονισμού. Κατά κανόνα, κάθε συμμετέχον εκπαιδευτικό ίδρυμα διατηρεί άμεση σχέση με την Εθνική Μονάδα Συντονισμού της χώρας όπου εδρεύει. Η διαχείριση των δραστηριοτήτων που αφορούν ατομική κινητικότητα (διδασκόντων, μαθητών, σπουδαστών κλπ) διεξάγεται από την Εθνική Μονάδα Συντονισμού είτε με άμεση επαφή με τους ενδιαφερόμενους είτε μέσω του εκπαιδευτικού ιδρύματος στο οποίο εργάζονται ή φοιτούν οι ενδιαφερόμενοι.

 Αναλυτική περιγραφή των δύο αυτών μεθόδων και των ενεργειών στις οποίες εφαρμόζονται ακολουθεί στο τμήμα 5 κατωτέρω.

 4.3 Εθνικές Μονάδες Συντονισμού

 Οι εθνικές αρχές των χωρών που συμμετέχουν συγκροτούν Εθνικές Μονάδες Συντονισμού, προκειμένου να διευκολύνεται ο συντονισμός της διαχείρισης των ενεργειών του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο.

 Οι Εθνικές Μονάδες Συντονισμού διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο κατά την πρακτική εφαρμογή του προγράμματος. Τούτο ισχύει ιδίως για τις αποκεντρωμένες ενέργειες, για τις οποίες έχουν την ευθύνη παραλαβής των εντύπων υποβολής υποψηφιότητας για οικονομική ενίσχυση, παροχής συμβουλών προς τις εθνικές αρχές σχετικά με την επιλογή των υποψηφιοτήτων (ή διεξαγωγής της εν λόγω επιλογής εκ μέρους των εθνικών αρχών), αποστολής συμβάσεων στους επιλεγέντες υποψηφίους, καταβολής των επιχορηγήσεων στους δικαιούχους και παραλαβής των εκθέσεών τους. Επιπλέον, οι Εθνικές Μονάδες Συντονισμού εκφέρουν άποψη σχετικά με τις υποψηφιότητες για οικονομική ενίσχυση στο πλαίσιο ορισμένων συγκεντρωτικών ενεργειών και επιτελούν μια σειρά άλλων σημαντικών λειτουργιών που αφορούν το πρόγραμμα στο σύνολό του, όπως πληροφόρηση, παροχή βοήθειας για την εξεύρεση των κατάλληλων εταίρων για συγκεκριμένα σχέδια, παροχή καθοδήγησης και συμβουλών για την υποβολή υποψηφιοτήτων και για άλλα θέματα, παρακολούθηση της προόδου των σχεδίων και ενημέρωση για τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος.

 Οι διευθύνσεις των Εθνικών Μονάδων Συντονισμού περιλαμβάνονται στο παράρτημα 1 του  Οδηγού του υποψηφίου. Ο πλήρης και ενημερωμένος κατάλογος των Εθνικών Μονάδων Συντονισμού δημοσιεύεται στην ετήσια πρόσκληση υποβολής προτάσεων του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Διατίθεται επίσης στον κεντρικό ιστοχώρο του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ο οποίος αναφέρεται στο τμήμα 9 του Μέρους Ι του Οδηγού του υποψηφίου.